Deprem mi Yoksa Her An Olacak Düşüncesi mi Korkutuyor?

 Doğal afetlerin bireyler üzerinde farklı yansılarla dışa vurduğunu belirten Liv Hospital’dan Uzman Klinik Psikolog Burcu Özcan afetten kurtulan kişinin yalnızca kurtulduğu için bile kendini hatalı hissedebileceğini belirtirken afet sonrası dikkat edilmesi gerekenlerin altını çizdi.

Güven hissini derinden sarsabilir
Doğal afetler, toplumlar üzerinde derin ve uzun vadeli tesirler bırakabilen olaylardır. Zelzeleler, seller, orman yangınları üzere afetler, insanları yalnızca fizikî olarak değil, ruhsal açıdan da derinden etkiliyor. Yaşanılan yıkımın, kayıpların, ruhsal ve fizikî zararın büyüklüğü en temel gereksinimlerimizden biri olan inanç hissini derinden sarsıyor.
 

‘Kurtulan suçluluğu’ hissedilebilir
Kaybın ve yaşanılan olayın durumuna bağlı olarak, doğal afetlerden direkt etkilenen bireyler, ıstırap, panik, kayıp, kaygı ve ıstırap hissi yaşayabilir. Ahenge zorlukları, öfke ve suçluluk ortaya çıkabilir. Yaşanan travmatik olay sonrasında ziyan görmeden kurtulan şahıslar ‘kurtulan suçluluğu’ hissedebilir.
 

Yoğun dehşet ve panik, yerini derde bırakabilir
Travmatik olayın çabucak akabinde şahısların şok evresinde ‘hissizlik hali’ doğaldır. Hissizlik yaşanılan ani olayın ve belirsizliğin yarattığı travmanın olağan bir sonucudur. Afet anında ve çabucak sonrasında yaşanılan ağır kaygı ve panik, afetin üzerinden birkaç hafta geçtikten sonra azalarak yerini tasaya bırakır.
 

Psikolojik tesirleri, haftalar yahut aylar sonra ortaya çıkabilir
 Afetten sonraki haftalar ve aylar, “yeni normale” geri dönmeyle ilgili çeşitli misyonlarla geçebilir. Bu nedenle, birtakım beşerler için afetin ruhsal tesirleri, afet meydana geldikten haftalar yahut aylar sonra ortaya çıkabilir.
 

Nefes antrenmanı ve fizikî antrenmanlar yararlı olabilir
 Afet sonrasında diğerleriyle ilişkiyi sürdürmek bireyler ve toplum için güzelleştirici olabilir. İzolasyondan kaçınmak ve toplumsal takviyesi artırmak dayanıklılık oluşturmada kıymetli bir faktördür. Ayrıyeten, kimilerinde sıkıntı olabilmesine yahut suçluluk hisleri uyandırabilmesine karşın, nizamlı yemek yeme, ahenge ve antrenman üzere öz bakım için vakit ayırmak, şiddetli vakitlerde sıhhate teşvik için kıymetlidir. Akut gerilim yahut telaş anlarında, nefes antrenmanları, fizikî antrenmanlar ve sevilen bireylerle vakit geçirmek yararlı olacaktır.
 

Afet Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler 

Yaşanılan doğal afetin sonucunda bireylerin yaşadığı hisleri bastırmamaları, yaşanılan kayıpların akabinde verilen reaksiyonların olağan olduğunu bilmeleri ve kendilerine yas devrini yaşayabilmek için kâfi süreyi tanımaları ruhsal sıhhatlerini koruyabilmek ismine epey kıymetlidir.
 

Afet sonrasında; hisleri denetim etmekte zorlanma, çaresizlik hissi, kendine ve etrafa yabancılaşma, inançta hissetmeme üzere hisler belli bir mühlet hissedilebilir.
 

Doğal afetlerin bireylerde yaratabileceği başka bir tesir ise travma sonrası büyümedir. Bu kavram, travmatik tecrübelerin akabinde gelişim ve güçlenme sürecini tabir eder. Travma sonrası büyüme şu biçimde gerçekleşebilir:

• Afet sonrası yaşanan tecrübeler, 
• Bireylerin ömrün kıymetini tekrar değerlendirmesine ve 
• Yaşam maksatlarını değiştirmesine neden olabilir. 

Afet sonrası toplumsal takviye ve yardımlaşma, bireylerin düzgünleşme süreçlerini olumlu istikamette etkileyebilir.
 

Bu süreçleri her birey farklı halde ve müddette yaşayabilir. Kişi his durumunu yönetmekte zorluk yaşıyor, günlük rutinlerini aksatıyor yahut fonksiyonelliği ile ilgili yakınmaları devam ediyorsa profesyonel bir takviye alması yararlı olabilir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı